top of page

Amor Fati

Francisca Flinterman

Het is lang geleden dat ik in het kader van mijn – overigens niet afgeronde – studie filosofie een collegeserie over Friedrich Nietzsche volgde aan de VU. Net verlost van mijn sektarische achtergrond was ik heel nieuwsgierig naar die Nietzsche, met zijn ‘God is dood’-filosofie. Het voelde als een heerlijke maar verboden vrucht.


De essentie van zijn filosofie ben ik inmiddels grotendeels kwijt, maar de afgelopen maanden kwam een klein gedeelte weer terug. Ik las ‘Nietzsches tranen’ van Irvin D Yalom, dat ik op de kop had getikt bij een lokale tweedehands boekenmarkt. Een indrukwekkend boek dat de fictieve wederzijdse therapeutische relatie tussen de Weense arts en psychoanalyticus Josef Breuer en de filosoof Friedrich Nietzsche beschrijft. Een paar fragmenten raakten me in het bijzonder.


Zo laat Yalom Nietzsche zeggen: "… misschien kiest een mens inderdaad een ziekte. Het hangt ervan af wie die ‘mens’ is." Hij doelt daarbij op zijn eigen migraineaanvallen die hem noodzaakten om zijn professoraat op te geven. Omdat hij erg ongelukkig was in zijn professoraat ziet hij zijn migraine als de grote bevrijder. Ik moest ineens aan mijn eigen hartstilstand denken, die me op zo’n ander spoor heeft gezet. In tegenstelling tot Nietzsche hield ik van mijn werk en vielen het verlies van carrière en sociaal netwerk me zwaar. Toch wist ik al snel dat deze gesloten deur andere deuren voor me zou openen. Er is me ruimte geboden om me opnieuw te bezinnen op welke weg ik ten diepste wil gaan. Lang sluimerende verlangens steken de kop op en ik ben me veel meer op het spirituele pad gaan begeven. Ik heb daarom weleens gedacht en gezegd dat mijn metaforische hart, of mijn ziel, op de rem is gaan staan. Dan was de hartstilstand dus inderdaad een keuze, maar niet van mijn bewuste ik maar van mijn onbewuste, mijn ziel.


En bijna aan het eind van het boek komt Nietzsches beroemde amor fati aan bod. Nietzsche maakt Breuer duidelijk dat het belangrijk is om het leven in al zijn facetten te omarmen. “Leef wanneer je leeft.[…] De dood verliest zijn verschrikking als je sterft wanneer je je leven hebt vervolmaakt.” En dat vervolmaken betekent volgens hem dat je je leven ten volle moet leven, er volledig achter moet staan, alsof je het zelf zo gekozen hebt, en niet moet treuren om het leven dat je nooit geleefd hebt. Amor fati, hou van je lot, ga ermee aan de slag. Verander ‘zo was het’ in ‘zo heb ik het gewild’, wat een actieve houding impliceert, geen passieve aanvaarding.


Het raakt me. En hoewel Nietzsche elke vorm van metafysica verwierp, dringt een vergelijking met het begrip zielsblauwdruk zich aan mij op. De zielsblauwdruk, of het zielscontract, als het leven zoals je ziel dat nog voor haar incarnatie met een specifiek doel heeft uitgekozen. Een inderdaad zelfgekozen lot. Het leven van je zielsmissie is dan niet leven alsof je het leven zelf zo gekozen hebt maar ervanuit gaande dat je het zelf gekozen hebt. En hoe ingewikkeld ik deze materie ook vind en hoe huiverig ik ook ben hier waarheidsclaims op los te laten, het maakt het leven in ieder geval zinvoller en mooier als je het omarmt en het naar vermogen vervolmaakt.

30 weergaven1 opmerking

Recente blogposts

Alles weergeven

Samsara

1 Comment


Guest
Oct 06, 2024

Wat een fijne overpeinzingen weer lieve Francisca. Dank je wel.

Zo mooi hoe je het e.e.a. kan verwoorden. ♥️

Like
bottom of page